«Сыршыл әуен» көрмесі ашылды

0

Кескіндеме, мүсін және дизайн факультеті, көркемсурет кафедрасының доценті Бақтияр Бүркітбаевтың Темірбек Жүргеновтің 125 жылдық мерейтойына арналған «Сыршыл әуен» атты жеке шығармашылық көрмесінің ашылу салтанатты рәсімі өтті.

Музейден кем түспейтін өнер академиясының дәлізінде өткен көрме көрермендердің көңілінен шықты.

Көрме барысында сөз сөйлеп, жылы лебіз білдіргендер де болды.

ҚазҰӨА ғылыми жұмыс жөніндегі проректоры Қабыл Халықов, ҚазҰӨА тәрбие жұмыс және әлеуметтік жұмыс мәселелері жөніндегі проректоры Шыңғыс Ергөбек, Көркемсурет кафедрасының меңгерушілері әрі профессорлары Болат Тұрғынбай мен Жұмақын Қайрамбаев, Бейнелеу өнерінің тарихы мен теориясы кафедрасының меңгерушісі, өнертанушы Қалдыгүл Оразқұлова сөз сөйледі.

Көрме қорытындысында Бақтияр Сыбанұлы жас журналистерге сұхбат берді.

Өз сөзінде, «Тек табиғатқа арнап салынған 50-ге жуық суреттер топтамасы көрсетілімде, 2013-2014 жылдардан бастау алған туындылардың алғашқы көрмесі болғандықтан қобалжу сезімі бар» деп ішкі сезімі мен толғанысымен бөлісті.

Аяулы Мырзахан,
Темірбек Жүргенов атындағы Қазақ
ұлттық өнер академиясының Компьютерлік технологиялар кафдрасының медиажурналистика мамандығының 1-курс студенті

Елімізде қатерлі ісікке шалдыққандар саны артқан

0

4 ақпан – Дүниежүзілік қатерлі ісікке қарсы күрес күні. Жыл сайын 4 ақпанда Халықаралық қатерлі ісікке қарсы одақтың (UICC) бастамасымен Дүниежүзілік қатерлі ісікке қарсы күрес күні атап өтіледі, деп хабарлады Qainarinfo.kz.

Мақсаты – халықтың онкологиялық аурулардың алдын алу және ерте анықтау туралы хабардарлығын арттыру, өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауды қалыптастыру, қолжетімді скринингтік тексерулер туралы хабардар ету.
Қазақстанда жыл сайын 39 мыңға жуық адам қатерлі ісікке шалдығады, 14 мыңнан астам адам қайтыс болады, онкологиялық есепте 200 мыңнан астам қазақстандық тұр. ҚР-ның өлім-жітім көрсеткішінде онкологиялық аурулардан болатын өлім өлім-жітім құрылымындағы үшінші орынды алып тұр.
«2022 жылы біз Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында онкологиялық аурулармен күрес жөніндегі 2018-2022 жылдарға арналған Кешенді жоспардың міндеттерін іске асыруды аяқтадық. Кешенді жоспардың мақсаты қатерлі ісіктердің ауыртпалығын азайту болды. Онкологиялық аурулармен күрес жөніндегі 2018-2022 жылдарға арналған Кешенді жоспардың іс-шараларын іске асыру кезінде қатерлі ісіктерден болатын өлім-жітімнің төмендеуінің оң үрдісі бар (2018 жылы – 100 мың тұрғынға шаққанда 78,1, 14 369 жағдай, 2022 жылы – 100 мың тұрғынға шаққанда 66,4, 13 033 жағдай), көрсеткіштің 9 пайызға төмендеуі байқалды. Өлім-жітімнің төмендеуі барлық аймақтарда тіркелген», – деді Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің штаттан тыс бас онкологы, «Қазақ онкология және радиология ҒЗИ» АҚ басқарма төрайымы, Қазақстан онкологтар қауымдастығының президенті Диляра Қайдарова, Алматыдағы өткен Бүкіләлемдік қатерлі ісікке қарсы күрес күніне арналған баспасөз-мәслихатында.
2022 жылы республикада қатерлі ісіктермен сырқаттанушылық 100 мың тұрғынға шаққанда 199,2 болды, бұл дегенде 39 096 жағдай, алдынғы жылға карағанда сырқаттанушылықтың 4,7% – ға өсті.
Онкологиялық сырқаттанушылық құрылымында бірінші орында дәстүрлі түрде сүт безі обыры, екінші орында – өкпе обыры, үшінші орында – колоректальды обыр, төртінші орында – асқазан обыры тұр.
Өлім құрылымында бірінші орында – өкпе обыры, екінші орында – асқазан обыры, үшінші орында – колоректальды обыр, және төртінші орында – сүт безі обыры тұр.
«Қазіргі уақытта қатерлі ісік ауруын ерте кезеңде анықтау 29 пайызды құрайды. Яғни, әрбір үшінші науқас бізге 0 және 1 обырдың сатыларымен келеді, бұл жалпы бізді қуантады. Жақсы көрсеткіш – онкологиялық аурулардан болатын өлім-жітімнің төмендеуі. Сонымен қатар, бес жылдық өмір сүру көрсеткіші жақсарды. Қазір диспансерлік есепте 200 мыңнан астам онкологиялық науқас болса, олардың 55 пайызы 5 жыл және одан да көп өмір сүруде. Бұл жақсы көрсеткіш. Дегенмен, барлық өңірлерде онкологиялық аурулардың саны артқан. Мысалы, 2018 жылы бізде 32 мыңға жуық жаңа қатерлі ісік ауруы анықталса, биылдың өзінде онкологиялық аурулардың 39 мың жаңа жағдайы тіркелді», – деді Диляра Қайдарова.

ҚР-да онкологиялық көмекті жетілдіру Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтауды дамытудың 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде жүзеге асырылады.

Онкологиялық аурулармен күрес жөніндегі 2018-2022 жылдарға арналған Кешенді жоспардың қорытындылары:
• Қатерлі ісіктерді емдеу хаттамалары халықаралық стандарттарға сәйкестендірілді.
• Халыққа онкологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты бекітілді.
• Қатерлі ісікке күдікті науқастар үшін «жасыл дәліз» жүзеге асырылды, оған сәйкес диагноз қою және емдеуді бастау уақыты нақтыланды.
• 2019 жылы Павлодар қаласында жоғары технологиялық желілік үдеткіші бар жаңа онкологиялық орталық іске қосылды, қазіргі уақытта аппаратта сәулелік терапия қызметтері көрсетіледі.
• 2020 жылы жаңа Маңғыстау облыстық онкологиялық орталығында (Ақтау қ.) іске қосылды, қазіргі уақытта желілік үдеткіште жоғары технологиялық сәулелік емдеу көрсетіледі.
• 2021 жылы Өскемен қаласында (ШҚО) желілік үдеткіш іске қосылды.
• 2021 жылдың қазан айында ҚазОжРҒЗИ базасында Томотерапия орталығының жұмыс істеуі басталды.
• Семей қаласында Ядролық медицина және онкология орталығы іске қосылды, онда онкологиялық науқастар қалқанша безінің қатерлі ісігіне арнайы радиотерапия ала алады.
• Тараз қаласында Жамбыл облыстық онкологиялық диспансерінің құрылысы аяқталды. Бұл орталықты жабдықтау кезінде сызықтық үдеткіш, КТ-симулятор, МРТ аппараты және т.б. орнатылған.
• 2022 жылдың шілдесінде Шымкент қалалық онкологиялық орталығында желілік үдеткіш іске қосылды.
• Еліміздің онкологиялық ұйымдарында пациенттерге қашықтықтан жоғары технологиялық сәулелік терапия (томотерапия, стереотаксис, IMRT, IGRT), интраоперациялық сәулелік терапия, аз инвазивті хирургия ұсынылады.
• 2022 жылы Қазақстанда алғаш рет ҚазОжРҒЗИ жағдайында онкоортапедияда бірегей реконструктивті-пластикалық операцияларды (3D протездеу) жүргізу басталды.
• Клиникалық тәжірибеде әртүрлі биологиялық маркерлерді (иммуногистохимия, молекулалық-генетикалық зерттеулер) анықтау бойынша қызметтер ұсынылады, бұл онкологиялық науқастарды дербестендірілген емдеуге мүмкіндік береді және молекулалық-биологиялық ерекшеліктерін неғұрлым егжей-тегжейлі зерттеу мүмкіндіктерін кеңейтеді.
• Онкологиялық ауруларға күдікті пациенттерге кешенді жоспар шеңберінде диагностикалық КТ және МРТ зерттеулері кеңінен жүргізіледі.
• 2019 жылдан бастап республикада өкпе обыры бар науқастарға (EGFR, PDL1, ALK, ALK/ROS1 гендік мутацияларын анықтау), тері меланомасына (BRAF гендік мутацияларын анықтау) және колоректалды обырға (KRAS гендік мутацияларын анықтау) диагнозды нақтылау және дербестендірілген терапияны тағайындау мақсатында мақсатты және иммунологиялық препараттарды іріктеу үшін молекулалық-генетикалық зерттеулер жүргізілуде.
• Диагностикалық күрделі жағдайларда телепатология жүйесін пайдалана отырып, халықаралық сарапшылардың телеконсультациялары Қазақстанда алғаш рет 2019 жылдан бастап енгізілді.
Онкологиялық науқастарға паллиативтік көмектің қолжетімділігін жақсарту үшін кешенді жоспар шеңберінде барлық өңірлерде мобильді бригадалар ұйымдастырылды.

Өзекті мәселелердің бірі өңірлерде ПЭТ орталықтарды ұйымдастыру болып тұр.
Бүгінгі таңда Қазақстанда 9 аппараты бар 7 ПЭТ орталық жұмыс істейді:
– 2018 жылдан бастап РДО (2) (Астана),
– 2019 жылдан бастап ПІБ (Астана),
– 2020 жылдан бастап ҚазОжРҒЗИ (Orhun Medical ПЭТ/КТ) (Алматы),
– 2021 жылдан бастап Семей қаласының ядролық медицина және онкология орталығы (2),
– Алматы қаласындағы 2 жеке медициналық орталықтарда (Сұңқар және МИГ ядролық медицина орталығы) ПЭТ-центрлері;
– 2022 жылдың қазан айынан бастап Шымкент қаласында ПЭТ-орталық іске қосылды.

2023 жылы келесі ПЭТ-орталықтарын іске қосу жоспарлануда:
– ПІБ (Астана)
– ҰҒО (Астана)
– Ақтөбе қаласында.

2022 жылы Қазақстан Республикасында онкологиялық аурулармен күрес жөніндегі 2018-2022 жылдарға арналған Кешенді жоспарды іске асыруды аяқтауды ескере отырып, ҚР ДСМ «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтауды дамытудың 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 24 қарашадағы №945 (даму Тұжырымдамасы) қаулысымен, ҚазОжРҒЗИ-ға 2023 жылғы сәуірге дейін 2023-2025 жылдарға арналған онкологиялық аурулармен күрес, оған сәйкес ел халқына онкологиялық көмекті жетілдірудің одан әрі перспективалары қалыптастырылатын болады.

Анықтама: Еліміздің ересек тұрғындарына онкологиялық көмекті келесі республикалық ұйымдар жүзеге асырады:
• «Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты» АҚ (ҚазОжРҒЗИ),
• «Ұлттық ғылыми онкологиялық орталық» АҚ (ҰҒОО),
• 16 онкологиялық диспансерлер/орталықтар,
• 5 көпбейінді стационарлар жанындағы онкологиялық бөлімшелер (Ақтөбе қаласы, М. Оспанов атындағы БМҚМУ жанындағы онкология бөлімшесі, Жезқазған қаласының орталық ауруханасы жанындағы онкологиялық бөлімше, Ақмола облысы – МОБ құрамындағы бөлімше, Түркістан облысы – Түркістан облыстық көпбейінді ауруханасы құрамындағы онкология бөлімшесі, СҚО – көпбейінді ауруханасы жанындағы онкологиялық бөлімше).
Қазіргі уақытта радиациялық онкологияның жоғары технологиялық орталықтары Алматы, Астана (+»Үміт» Томотерапия орталығы), Ақтөбе, Семей, Қарағанды, Павлодар, Ақтау, Өскемен, Шымкент және ҚазОжРҒЗИ (+Томотерапия орталығы) қалаларында жұмыс істейді.

Түркиядағы туризм жаңа рекордқа жетті

0

Түркия 2022 жылғы туризм нәтижесін жариялады. Бұл пандемиядан кейін туризм саласындағы жаңа рекордтарды көрсетеді әрі Түркияның алдағы 5 жылға арналған стратегиясын айқындайды, деп хабарлады Qainarinfo.kz.

Түркияның Мәдениет және туризм министрлігі елдің 2022 жылғы туризм нәтижелерін жариялады. Түрік кеденінің деректеріне сәйкес, былтыр Түркияға келген туристер саны 51,4 миллионнан асқан. Бұл індет басталмай тұрғанда (2019 жылы) рекорд болған 51,8 миллионның 99 пайызына тең. Осылайша, туризм саласы бойынша Түркия әлем бойынша 3-орын алды.

Түркияның Мәдениет және туризм министрі Мехмет Нури Ерсой: «2022 жылдың соңына қарай шетелдік туристерге қатысты статистика туралы деректер пандемияға дейінгі кезеңмен салыстырғанда 65 пайызға қалпына келді, кіріс одан да жоғары: 2022 жылы Түркияның туризм кірісі 2019 жылмен салыстырғанда 19 пайызға артып, рекордтық көрсеткішке жетті. Бұл 46,3 миллиард долларға тең. Болашақта елімізге 90 миллион турист әкеліп, кірісіміз 2028 жылға қарай 100 миллиард долларға жететініне сенімдіміз” деді.

«Түркия жаһандық таныту қызметін арттырады және тұрақтылыққа назар аударады»

Мехмет Нури Ерсой отандық туризмде маркетингке назар аударылатынын айтты: «Алдағы 5 жылда мақсаттарымызға жету үшін біз нарықты әртараптандыруға, нақты аймақтарымыз бен өнімдерімізді жаһандық ілгерілетуге және брендингке және тұрақты туризм экожүйесін құруға назар аударамыз.

Түркия жаһандық тұрақты туризм кеңесімен (GSTC) үкімет деңгейінде ынтымақтастық туралы келісімге қол қойған әлемдегі алғашқы ел. Біздің GSTC-пен келісіміміз 2030 жылдың соңына дейін 3 қадамдық жоспарды бекітеді және осы уақытқа дейін біздің елімізде 100% тұрақты туризм экожүйесі болады. Біздің брендинг және жаһандық таныту іс-шараларымыз жылдан-жылға артып, 2028 жылдың соңына қарай бізде еліміздің бүкіл туристік және мәдени ұсынысын бүкіл әлемге ұсынатын барлығы 9 бағыт пен 20 өнім қосалқы бренді болады. Біз байланыстағы әртүрлілік пен сабақтастықты сақтаймыз, осылайша 2028 жылға қарай маркетингтік коммуникациялар бюджеті 225 миллион долларға теңгеріледі».

Түркия туризмді насихаттау іс-шараларында кейбір нақты салаларға назар аударады; Велосипед туризміне ерекше назар аудара отырып, сенім, гастрономия және спорт туризмі және MICE негізгі сәттері болуы керек. Түркия үшін денсаулық туризмі де өте маңызды. Сонымен қатар жыл он екі ай бойы түріктердің 81 қаласына туристердің үзілмеуін қамтамасыз етуді қарастырады. Археологиялық тартымды бағыттар ұсына отырып, әлемдегі ең көне неолит орны саналатын Таш Тепелер аймағындағы археологиялық қазба жұмыстарын жалғастырады. Сиде-Анталия, Гөреме-Кападокия, Измирдегі Пергамон және Аслепион жерлерінде, Ликия жолында жаңа археологиялық саябақтарды ашады.

Нәзия Жоямергенқызы

  • Шанлыурфа шаһары шақырады

    0
    default

    Аймақта ашылған соңғы археологиялық жаңалықтардың арқасында бүкіл әлемнің назарына іліккен Шанлыурфа Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының 11-ші Туризм министрлері конференциясында «2023 туризм қаласы» деген шешім қабылданды, деп хабарлады Qainarinfo.kz.

    Жер шарының 57 мемлекетінен құралған Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының таңдауын тойлау үшін Шанлыурфа халықаралық халал көрмесі, Ислам әлемі ғалымдары симпозиумы және Ислам әлемін жақындастыратын саяхат кітаптарындағы Ислам әлемі симпозиумы сияқты бірнеше іс-шараларды өткізеді. Туристік қала мәртебесіне сәйкес Шанлыурфа биылғы жылы ішкі және шетелдік туристер санын екі есеге тартады деп жоспарланған.

    Шанлыурфа: Археология мен діндер тарихы арасындағы көпір

    Түркияның оңтүстік-шығысындағы ашық аспан астындағы мұражай ретінде сипатталған Шанлыурфа ерекше тарихи, діни және археологиялық жаңалықтарды ұсынады. 12 мың жылдық тарихы бар Шанлыурфа әртүрлі діндердің, мәдениеттер мен өркениеттердің ізін алып, «алғашқылар мен ең көнелердің» қаласы ретінде назар аударады.

    Көптеген діндер тұрғысынан қасиетті саналатын қалада Балыклыгөл және Айн Зелиха (Зелиханың көзі / бұлағы) сияқты маңызды орындар бар. ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұра сайты Гөбеклитепе, әлемдегі ең көне монументалды құрылым, аңшылар жинаушы туралы осы уақытқа дейін білетінімізді төңкеріп тастады және неолит дәуіріндегі кеңірек «Таш Тепелер» аймағы да Шанлыурфада. Соңғысы, бірақ кем дегенде, тарихи Харран күмбезді үйлері мен табиғи сұлулығымен көзге түсетін «баяу қала» Халфети де осы көне қаланың міндетті түрде көретін жерлері.

    Гөбеклитепедегі адамзат тарихының іздері…

    Археологтардың өркениеттер мен діндердің бастауларына көзқарасын өзгерту арқылы адамзат тарихын қайта құрған Гөбеклитепеде аңшы-терушілер қоғамдарының бұрын ойлағаннан әлдеқайда дамығанын дәлелдейтін тұжырымдар бар. Монументалды сәулет өнерінің алғашқы үлгілерін құрайтын сайттың Т-тәрізді обелисктері неолиттік қауымдастықтың қоғамдық ұйымдасып, сенім үшін біріге білгенін көрсетеді. Гөбеклитепеге ұқсас ерекшеліктері бар 12 археологиялық ескерткіштен тұратын «Таш Тепелер» кеңірек аумақ, жалғасып жатқан қазбалардан алынған олжалар арқылы тарихқа дейінгі өмірдің бұрын белгісіз аспектілерін ашуды жалғастыруда. Шанлыурфа сонымен бірге осы жылдың қыркүйек айында 2023 жылғы Дүниежүзілік неолит конгресін қабылдайды.

    Түркияның ең үлкен мұражай кешені Шанлыурфада орналасқан

    Шанлыурфа – мұражайлар қаласы. Шанлыурфа археология мұражайы, әлемдегі ең үлкен неолит коллекциясын және Ахиллей мен Амазонкалардың өмірін бейнелейтін үлкен және керемет римдік вилла мозайкасының үйі болып табылатын Халеплибахче мозаика мұражайына ие Түркияның ең үлкен мұражай кешені, келушілерді хронологиялық тұжырымдамамен уақытқа саяхатқа апарады. мифологиялық бейнелері бар керемет мозаика арқылы өнер тарихындағы негізгі элементтерді ұсыну.

    Балықлыгөлде тілектер айтылады…

    Балыклыгөл базарларымен қатар діни және Шанлыурфаға тән символизмі бар мәдени кешен ретінде назар аударады. Аңыз бойынша, Ыбырайым пайғамбар Нымруд патшамен және пұтқа табынушылармен кескілескен күрестен кейін Нымруд патша отқа тастайды. Алайда Ибраһим пайғамбар отқа түскенде, жалынның орнын мөлдір көл басып, жанып жатқан ағаш балыққа айналады. Балықлыгөлді дәл осы көл деп санайды. Ыбырайымға сенетін және Нимрод патшаның қызы Зелиха да өзін отқа тастады және Айн Зелиха (Зелиханың көзі / бұлағы) құлаған Балыклыгөлдің дәл жанында қалыптасады. Мәдени туризм және үш Авраамдық дін үшін маңызды орын, келушілер көлдің айналасында орындайтын рәсімдерге тілек айту және балықты тамақтандыру кіреді.

    Жоғалған Халфети қаласы келушілерді таң қалдырады

    Халфети өзінің көркем пейзаждарымен келушілерді таң қалдырады. Халфети 2013 жылы Ситтаслоу халықаралық үйлестіру комитеті тарапынан «баяу қала» желісіне қосылды. Суға батқан елді мекендерді Газиантеп шекарасындағы тасқа қашалған бекініс Румкале сияқты қайық турлары кезінде көруге болады. Халфети сонымен қатар тіркелген қара раушанның отаны болып табылады, ол өзінің ерекше түсі мен иісін өсетін топырақтан алады.
    «Күмбет Эвлері» бар әлемдегі алғашқы және ең көне университет Харранда орналасқан
    Шанлыурфаның құнарлы Харран жазығы шұңқыр тәрізді күмбезді үйлердің үйі, әлемдегі алғашқы университет және Анадолыдағы ең көне мешіттердің бірі. Харран Ұлы мешіті (744–750) Анадолыдағы ислам сәулет өнерінің бір бөлігі ретінде салынған ең көне мешіт. Терракотаны раушан майымен, сабанмен және жұмыртқаның ағынымен араластыру арқылы жасалған ерітіндіден салынған бұл күмбезді үйлер сәулеті мен материалдарының арқасында жазда салқын, қыста жылы болады. Сондай-ақ Харранда 12 ғасырдағы медресенің қалдықтары бар археологиялық ескерткіш бар. Харран медресесі әлемдегі алғашқы және ең көне университет ретінде назар аударады.
    Шанлыурфадан дәм татпай кетпеңіз…
    Шанлыурфа асханасы ең көне рецепттерге негізделген. Жергілікті ерекшеліктер арасында жергілікті изотпен (қызыл бұрыш) дайындалған чиғкөфте, лахмаджун, тирит және бауыр кәуабы және қою мырра (ащы) кофе бар. Қалада сонымен қатар анимациялар мен экспонаттар арқылы келушілер Шанлыурфа мәдениетіндегі гастрономияның маңыздылығы туралы біле алатын аспаздық орталығы бар. Уақыт өте келе орталықта жергілікті және аймақтық тағамдарға бағытталған түрлі аспаздық шеберханалары ұсынылады.

    Измирдің ерекше тағамдары қандай?

    0

    Түріктер «Эгей теңізінің інжу-маржаны» атайтын Измир – көрнекті туристік орын. Әсем қалаға гастро-туристер де көп барады. Аймақтағы аспаздық шөптер мен көкөністермен таң қалдыратын кешкі ас, зәйтүн майы қосылған дәмді тағамдар, ірімшік пен шараптың алуан түрі және Эгей теңізінің жаңа тағамдары – Измирге тән дәмді тағамдар. Измир қонақтарға көшелерде пісірілетін дәмді тағамдарымен бірге ерекше аспаздық саяхат ұсынады.


    Кумру: Измирдің классикалық сэндвичі

    Кеңінен танымал күнжіт нанынан жасалған сэндвичтің Измир нұсқасы «кумру» (көгершін) деп аталады, өйткені оның пішіні құсқа ұқсайды. Ноқат ашытқысынан жасалған бұл нан Измир «тулум» ірімшігі, жасыл бұрыш және қызанақпен толтырылған. Салқын түрде ұсынылатын сэндвич Измирде бойоз және геврекпен бірге шамамен 150 жыл бойы таңғы асқа айналды. 1950 жылдары шұжық пен салями қосылған сэндвичтің ыстық нұсқасы пайда болды. Ерекшесі: “Чешме Кумрусы”.

    «Бойозды» дәмін татыңыз

    Измирдегі тағы бір тамаша классикалық тіскебасар – «бойоз». Өз атын испанша «bollos» (“кішкентай нандар”) сөзінен алған бұл кондитерлік тағамды 1492 жылы Измир аспаздық репертуарына Испаниядан көшіп келген сефард еврейлері әкелген. 500 жылдан астам тарихы бар «бойоз» бидай ұны, май, су және тұздан жасалған қамырдан пісіріледі. Қамырға ұқсас қамыр қуыс, дөңгелек пішінге оралып, қарапайым түрде ұсынылады, ірімшік немесе шпинатпен толтырылады. Измирмен ерекшеленетін дәмді кондитерлік өнімдерді бүкіл қаладан табуға болады. Бұл Измирде классикалық таңғы ас болып саналады және әдетте пісірілген жұмыртқамен жейді.

    Измирде симит – геврек

    Түркияның көше тағамдары туралы айтатын болсақ, атақты “симит” (“багель”) бірден еске түседі. Күнжіт себілген бұл нан Түркияның барлық жерінде кездеседі. Симит қамырын домалатып, мелассаға немесе суға батырады, содан кейін пісіреді. Әдеттегі жеңіл таңғы ас – бұл пештен жаңа шыққан және ірімшік қосылған қытырлақ симитпен бірге бір стақан шай. Күннің басқа уақыттарында «симит» әдетте «айран», сергітетін йогурт сусынымен бірге жүреді. Измирде бұл бюджеттік және вегетариандыққа қолайлы көше дәмі «геврек» (қытырлақ) ретінде де беріледі.

    Сыртқы түрі ұқсас болғанымен, «геврек» пен симит әртүрлі дайындалады. Симитті дайындау кезінде меласса процесі қамыр салқын болған кезде алдын ала пісірусіз қолданылады. Геврек қамыры қайнап тұрған меласса құйылған қазандарда алдын ала пісіріліп, үстіне күнжіт себіліп, пешке қойылады. Ыстық патока процесі Измир геврекке ерекше қытырлақ құрылым береді.


    Көше ләззаты: мидия

    Ішіне күріш, түрлі дәмдеуіш толтырылған мидия түріктің теңіз жағасындағы кез келген қаласында және бүкіл Измирде, әсіресе Измир серуенінің бойындағы дүңгіршектерде кездесетін дәмді және танымал жеңіл тағам. Мидия қабықтары мидия, күріш, қарақат, тұз және дәмдеуіштерден тұратын салмамен толтырылады және үстіне лимон сығып беріледі.

    «Ішкі» құмар: Кокореч

    Түркиядағы сүйікті көше деликатес – кокореч: тәтті нанмен толтырылған қой немесе қозы ішектерінен тұрады. Дәмдеуіштер, шишкебектер және грильде пісірілген, дәмді тағам майдалап туралған, содан кейін нанның жартысы немесе төрттен бір бөлігі арасында беріледі. Измир стиліндегі кокореч сәл өзгеше – ол кокоречтің толық дәмін алу үшін қызанақ пен дәмдеуіштерді қалдыруға бейім. Сонымен қатар, шұңқырлы ет сақиналарға кесіледі, содан кейін үлкен кесектерге кесіледі.

    Түймелі үйлер: Түркиядағы тамаша сәулет өнері

    0

    Торос тауларындағы тұрақты саяхат жолы

    Тамаша табиғатымен қатар, Түркия адамзат мәдениетінің байлығы мен алуандығының арқасында туристер тұрақты ат басын бұратын саяхат ретінде ерекшеленеді. Түрік топырағындағы бірегей мұралардың маңызды бөлігі елдің халықтық сәулет өнерінде кездеседі. Түйме үйлер – Түркиядағы көптеген әдемі дәстүрлі құрылымдардың ішіндегі ең қызықтыларының бірі. Ағаш пен тастан жасалған әсем үйлер түрік Ривьерасының жүрегі – Анталиядағы Торос тауларының етегінде орналасқан Ормана ауылында.

    Ормана ауылының бірегей дәстүрлі құрылымдары

    Анталияның халықтық архитектурасы арасында назар аударатын Түйме үйлер Түркияда табылған жергілікті сәулет өнерінің ең тұрақты үлгілерінің бірі болып табылады. Ормана ауылында және оның айналасында үш жүзге жуық түйме үйлері бар.

    Ағаш қаңқалы құрылыс жүйесі мен тастан жасалған қабырғалары бар аралас құрылысты сипаттайтын үйлер кірпіш ерітіндісін қолданбай тұрғызылған. Аймақтағы балқарағай мен шайыр ағаштары ағаш жақтауды құрайды. Тастар ағаштармен бекітіледі, ал ағаштар балқарағайдың тік бөліктерімен тұрақтандырылады.

    Ағаш жақтаудың көрінетін бөліктері түймелерге ұқсайтындықтан, ғимаратта нысандар “түймелі үйлері” деп аталады. Бұл ғимараттар жер сілкінісіне өте төзімді, өйткені олардың ішіндегі тастар топырақтың кез келген ауытқуы кезінде бейімделе алады. Құрылымдар да климатқа сезімтал: үйлердің қабырғалары өте қалың, бұл ішкі бөлменің қыста жылы, ал жазда салқын болуын қамтамасыз етеді. Анадолыда еш жерде кездеспейтін бұл үйлер екі қабаттан тұрғызылған. Бірінші қабаттар егіншілік пен мал шаруашылығының қажеттіліктеріне сәйкес дәстүрлі түрде қора немесе шөп қоймасы ретінде пайдаланылды.

    Бүгінгі күні “Button Houses” кейбір бутик қонақүйлері ретінде қалпына келтірілді. Ормана ауылына барған кезде сіз осы шынайы қонақүйлердің бірінде тұрып, аймақтың рухын сіңіріп, қайталанбас жергілікті өмір салтын сезіне аласыз.

    Экологиялық таза тәжірибелер

    Түйме үйлерден басқа, Ормана ауылы өзінің табиғи және тарихи сұлулығымен тартымды орталыққа айналған. Табиғатқа қолайлы іс-шаралар, соның ішінде ботаникалық туризм, жабайы табиғатты бақылау және фотосафарлар, ал аймақтағы треккинг, жаяу серуендеу және үңгірлер сияқты басқа іс-шаралар да көміртегі ізі аз болатын туризмге мүмкіндік береді. Қыркүйек айында Орманада ауылдың чавуш (ортақ) жүзімдерін тойлау үшін жыл сайынғы жүзім фестивалі өтеді. Қыркүйек айында Орманаға баруды жоспарласаңыз, фестивальге қатысып, оның әйгілі жүзімінен дәм татып, аймақтағы жүзім шаруашылығы туралы біле аласыз.

    Мәдени-экологиялық мұра

    Алтынбешик үңгірі мен Eynif жазығы – ауылдағы және оның айналасындағы басқа да табиғи қазыналардың бірі. Алтынбешик үңгірінде Түркиядағы ең үлкен жер асты көлі және әлемдегі үшінші жер асты көлі, сонымен қатар таңғажайып травертин, сталактит және сталагмит құрылымдары бар. Алтынбешик үңгірі ұлттық паркі – Түркиядағы алғашқы және жалғыз үңгір ұлттық саябағы – өзінің карст топографиясымен және қарағайлы ормандарымен танымал. Алтынбешик үңгірі ұлттық саябағының жанында тарихи Жібек жолы бойында орналасқан және қазір жүздеген жабайы жылқылардың мекені болып табылатын 90 000 декалық Әйенф жазығы бар. Жазықта Селжук дәуіріндегі Тол Инн (Тол Хан) орналасқан, бұл маңайдағы бірнеше тарихи қирандылардың бірі. Екіншісі – Рим дәуіріне жататын Ерымна ежелгі қаласы. Ешқашан өзінің рухани құндылығын жоғалтпаған елді мекен, ежелгі қаланың монолитті бағаналары, үлкен тастардан жасалған бағаналы ғимараттың іргетасы және театр қалдықтары сақталған.

    Түркияда былтыр 10 мыңнан астам тарихи жәдігер табылды

    0

    Адамзат тарихының рухани серпіліс мекені – Анадолы өркениеттердің қайталанбас қазыналарына толы мекен ретінде ерекшеленеді. Тамыры терең тарихымен тамсандыратын бұл өлкеде 2022 жылы 713 археологиялық іс-шара жүргізіліп, шамамен 10 500 жәдігер табылған, деп хабарлады Qainarinfo.kz.

    Жер бетіндегі ең көне қоныстардың мекені – Анадолы баға жетпес тарихи байлығымен назар аударады. Соңғы екі ғасырда Анадолыда адамзаттың мәдени мұрасын байыту мақсатында бірнеше археологиялық зерттеу жүргізілді. Жұмыс әлі жалғасып жатыр.
    Мұражайлық қызметте көшбасшыға айналған Түркия археологиялық зерттеулерде де көп елге үлгі. 2022 жылы жалпы саны 713 археологиялық іс-шара жүзеге асырылды. Қазба, археологиялық барлау, геофизикалық георадар және тазарту жұмыстары сияқты әртүрлі іс-шараларда үздіктер қатарындағы Түркия – археологиялық зерттеулер тұрғысынан әлемдегі ең мықты мемлекеттердің бірі.

    Түркия бойынша археологиялық зерттеулер

    Түркияда 2022 жылғы зерттеулер шеңберінде барлығы 249 археологиялық қазба жұмысын жүргізді. Оның ішінде 160 түрік ғылыми делегациясы, 32 шетелдік ғылыми делегация және 57 Музей директорлықтарының делегациясы еңбек етті. Сондай-ақ, Музей дирекцияларының басшылығымен 187 қазба, мемлекеттік инвестициялық аумақта 10 қазба және 89 бұрғылау қазбасы жүргізілді.

    Түркия сонымен қатар кеме апаттары мен ежелгі дәуірден қалған өнер туындыларымен теңіз археологиясының жетекші елі саналады. Мысалы, былтыр 7 теңіз қазбасы және 3 зерттеу жұмыстары жүргізілді.

    Түркияда жыл бойы жүргізілген қазба жұмыстарымен қатар, жер бетіндегі зерттеулер, геофизикалық георадар және тазалау жұмыстарымен елдегі жалпы археологиялық іс-шаралар саны 713-ке жетті. Жіті зерттеулер нәтижесінде мұражайларға 10500-ге жуық тарихи жәдігер табылды.

    Өткен жылы ең көп археологиялық зерттеулер (54 зерттеу) жүргізілген провинция – Эгей мен Жерорта теңізін байланыстыратын Мугла. Жүздеген көне қалалары мен қирандыларымен сегіз мың жылдық тарихы барын дәлелдеген Мугланы 41 археологиялық зерттеумен Эгей теңізінің інжу-маржаны Измир жалғастырды.

    2022 жылғы археологиялық сахнаның маңызды оқиғалары

    Ежелгі Лаодикея қаласының Батыс театрында жүргізілген қалпына келтіру жұмыстары аяқталды. Денизли шекарасында орналасқан Лаодикея біздің дәуірімізге дейінгі бірінші ғасырда Анадолы географиясының ең маңызды және әйгілі қалаларының бірі болды. Лаодикея ежелгі қаласының қалпына келтірілген Батыс театрында мәдени шаралар қайта жалғасты.

    2023 жылға арналған дала жұмыстарын жоспарлау және бағалау жалғасуда, Түркияның тарихи байлығын болашақ ұрпаққа жеткізу үшін 2023 жылы шамамен 750 археологиялық жұмыс жоспарланып отыр.
    Сонымен қатар, Түркия Мәдениет және туризм министрлігі, Памуккале университеті және Денизли қалалық муниципалитетінің ынтымақтастығымен Денизлиде 1979 жылдан бері үзіліссіз жыл сайын өткізілетін Халықаралық қазба, зерттеу және археология симпозиумы өтті. Шараға көптеген отандық және шетелдік ғалымдар мен студенттер қатысты.

    Түркия Ғашықтар күнінде ерекше романтикалық бағыттарды ұсынады

    0

    Дүниежүзіндегі күнтізбелерде жылдың ең романтикалық күні ретінде белгіленген 14 ақпан – Әулие Валентин күні келе жатыр. Әрқашан есте қалатын саяхат тәжірибесін ұсынатын Түркия 14 ақпанда жұптар үшін ерекше романтикалық бағыттарды ұсынады, деп хабарлады Qainarinfo.kz.

    Жаңа Валентин күні дәстүрлерін құрудың нұсқалары арасында мәдениет астанасы Стамбул, тарих пен табиғаттың сирек үйлесімі Кападокия, Шығыс Анадолының жасырын інжу-маржаны Карс және Измирдегі әйгілі туристік Селчук ауылы Ширинже бар.

    Стамбул: Космополиттік қаланың романтикалық көрікті жерлері

    Стамбул, әрине, әлемдегі ең романтикалық қалалардың бірі және Валентин күнін есте қаларлықтай өткізу үшін тамаша орын. Стамбул кез келген мереке үшін керемет фон ұсынады. Қаланың барлық дерлік бұрышында керемет пейзаждарды табиғатпен және тарихпен үйлестіретін бірегей орындар мен көрнекті орындар бар. Истиклал көшесі, Галата мұнарасы мен Галата көпірі, Пьер Лоти төбесі мен іргетас цистернасы, Румели бекінісі, Чамлыжа шоқысы, Эмирган тоғайы, Анадолу Кавагы және таңғажайып Босфор бұғазы – бұл поэтикалық көріністер мен қаланың әдемі көріністерін тамашалай алатын орындардың бірнешеуі ғана.

    Азия мен Еуропаның тоғысқан жері Стамбулда Мишлен жұлдызды мейрамханалар мен заманауи және талғампаз талғамы бар қонақтарға қызмет көрсететін көптеген басқа мекемелер бар, Әулие Валентин күні романтикалық түскі ас үшін тамаша жағдайды ұсынады.

    Кападокия: ертегілер еліндегі романтикалық үзіліс

    Сюрреальді пейзажы және шынайы үңгір қонақүйлерімен Кападокия Валентин күні мерекесінің тағы бір тамаша нұсқасы болып табылады. Бұл қызықты «ертегілер» жері түрлі-түсті әуе шарлары, жұмбақ мәдени орындар және ежелгі шарап жасау дәстүрлері бар романтика үшін ұмытылмас жағдайды ұсынады. Әулие Валентин күнін ыстық әуе шарында күннің шығуына арналған романтикалық турмен ерте бастауға болады. Гөреме ауылынан таңғы сағат бестер шамасында ұшырылатын әуе шарлары әйгілі Кападокия географиясының – ертегі мұржаларының, жартас құрылымдарының, Көгершін, Земи және Пашабағ діни алқаптарының және басқа да көрікті жерлерінің әсерлі әуе көрінісін ұсынады. Күннің келесі аялдамасы ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген Гөреме ашық аспан астындағы мұражай және аймақтың таңғажайып жер асты қалалары болуы мүмкін. Үңгірлер қонақүйінде тұру арқылы Әулие Валентин күніне арналған сапарыңызды тәж алыңыз, онда сіз аймақтың дәстүрлі тас пен жартасқа салынған архитектурасын заманауи ыңғайлылықтармен жаңартылған жайлылық пен сәнді сезіне аласыз. Каминнің алдында бір стақан жергілікті шараппен кешті одан да ерекше етіңіз.

    Карс: Анатолияның жасырын махаббат жұмағы

    Әсіресе қыста ерекше әсер қалдыратын Карс қаласы тарихи орындар, табиғи сұлулық пен жергілікті дәмді тағамдары бар ерекше атмосферада мүлдем басқа Әулие Валентин күні саяхатын ұсынады. Сіз бұл таңғажайып қар басқан қалаға Туристік Шығыс экспрессінде саяхаттай аласыз, Түркия астанасы Анкарадан басталатын пойызбен тамаша саяхат. Пойыз Кырыккале, Кайсери, Сивас, Эрзинджан және Эрзурум арқылы өтіп, Карс жолындағы табиғи сұлулық пен тарихи теміржол станцияларын көрсетеді. Карс қаласының орталығына жеткенде, Балтық стиліндегі сәулет еуропалық қала сезімін тудырады. ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген Ани көне қаласының ескірмейтін құрылымдарын зерттегеннен кейін Сарыкамышқа барып, керемет хрустальды қарда шаңғы тебуге болады. Әдетте қыста қатып қалатын Чылдыр көлінде сіз және сіздің серіктесіңіз романтикалық серуендер мен шанамен серуендеуге, сондай-ақ балықшылардың айна тұқысын аулау үшін мұзды жарғанын тамашалай аласыз.

    Ширинже-Эфес: Эгейдің ең романтикалық жолы

    Егер сіз жылы климатты Валентин күні үшін тартымды деп тапсаңыз, Эгей теңізінің інжу-маржаны Измирдегі Ширинже ауылы тамыры терең тарихымен және сюжеттік сәулеттік құрылымымен назар аударады. Ширинжеге романтикалық сапарда сіз тарихи үйлермен көмкерілген тар көшелермен серуендеуге болады, содан кейін ауылдан небәрі 10 шақырым жерде орналасқан Ефес көне қаласына және ЮНЕСКО-ның дүниежүзілік мұра тізіміне кіре аласыз.

    Түркиядағы «тірі кітапхана»

    0

    Түркияның Мәдениет және туризм министрлігі оқырмандарды Рами кітапханасына шақырады, деп хабарлады Qainarinfo.kz.

    Стамбұлдың Эйүпсұлтан ауданындағы Рами кітапханасы 18 ғасырдағы Рами казармасының ғимаратында орналасқан. Түпнұсқа құрылымы мен материалдары бойынша жүргізілген реставрация, жөндеу және құрылыс жұмыстарынан кейін Рами кітапханасы «Стамбулдағы ең үлкен кітапхана» деген атауға ие болды және Еуропадағы өзіндік ерекшеліктері бар жетекші кітапханалардың қатарында.

    Рами кітапханасы 4200 адамға арналған және көптеген бөлімдерден тұрады. Мысалы, сәбилер мен балалар кітапханасы, цифрлық кітапхана, жасөспірімдер кітапханасы, ересектер кітапханасы және әртүрлі мамандандырылған кітапханалар. Заманауи кітапхана қызметін көрсету үшін кешенде тәулік бойы жұмыс істейтін оқу және оқу залдары, сәбилер мен балалар бөлімі, топтық және жеке оқу залдары бар. 36 000 шаршы метрге созылатын кітапханаға 2,5 миллион кітап сыяды.

    Сонымен қатар 51 000 шаршы метр абаттандырылған ғимарат Еуропадағы «ең үлкен жабық ландшафт аймағы бар кітапхана» ретінде танылған. Осы кең жасыл кеңістіктен басқа, Рами кітапханасында ағаштармен қоршалған 1000 шаршы метрлік жасанды тоған бар.

    Тұрақты мұражай сертификатын алған Түркиядағы алғашқы кешен
    Рами кітапханасы Түркияның алғашқы «Биосфераның тұрақты мұражайының сертификатына» ие. Кітапхана қалпына келтіру әдістері мен инфрақұрылым жүйелерін, жергілікті мәдени өмірді қолдайтын құрылымды және келушілер үшін жаңа жасыл өмір сүру кеңістігін қоса алғанда, барлық аспектілерде тұрақтылық қағидаттарына толық сәйкестігін мойындау үшін «Биосфераның тұрақты мұражайы» сертификатын, туризмнің тұрақтылығы сертификатын алды. Кітапхана — бүгінде көне ресурстар мен ақпаратты болашақ ұрпаққа жеткізетін алаң.

    Стамбулдың «Тірі кітапханасы»
    Рами кітапханасы «тірі кітапхана» тұжырымдамасы және заманауи кітапханашылық тұжырымдамасы шеңберінде қоғамның мәдени, білім беру және өнер қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін Стамбулға көшірілді. Кітапхана өзінің әртүрлілігімен барлық жастағы келушілерге «жаңа кітапхана тәжірибесін» ұсынады. Рамидің ішіндегі Ататүрік зерттеулерінің мамандандырылған кітапханасы Түркиядағы ең үлкен Ататүрік мамандандырылған кітапханасына айналады. Бұл бөлімде Түркия Республикасының тарихына, түрік тілі мен мәдениетіне, әсіресе Ататүрік тарихына қатысты еңбектермен бірге әсіресе қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар саласында жұмыс істейтін зерттеушілер мен оқырмандарға қызмет көрсететін 20 000-нан астам кітаптан тұратын бай жинақ ұсынылған.

    «Шифахане» – қалпына келтіру бөлімінде өткенді болашаққа апарды
    Кітапхананың тізімдемесінде тіркелген қолжазбалар мен сирек баспа туындылары Қолжазбалар кітапханасының ішінде орналасқан «Шифахане» (реставрация бөлімшесі) қорында сақтаулы. Әртүрлі томдар мен кітаптардың тозуы кітапхананың зертханасында жүргізілген зерттеулер арқылы бағаланады, қалпына келтіру жұмыстары мамандар тарапынан мұқият жүргізілуде. Шифахане күтіміндегі артефактілер сақтау орындарында қолайлы жағдайда сақталады және үнемі күтім жасайды. Стамбұлда мәдениет, тарих және өнер салаларында «бас тарту нүктесі» болады деп күтілген Рами кітапханасы оқырмандар мен зерттеушілерге миллиондаған кітаптарды, кітап емес материалдар мен цифрлық ресурстарды ұсынады. Кітапхана сонымен қатар жыл бойы әңгімелер, семинарлар, шеберлік сабақтары мен көрмелер өткізеді.

    Тарихи казармадан Түркиядағы ең үлкен кітапханаға дейін

    Мұрағат жазбаларында белгілі болғандай, Рами ферма казармасын Осман империясының сұлтан III Мұстафа (1757-1774) тұсында бас уәзір Рами Мехмет паша тұрғызған. Республикалық кезеңде де әскерге қызмет еткен казарма 1960 жылдарға дейін белсенді пайдаланылды. Казарма Түркиядағы ең маңызды кітапханалардың біріне айналды, қалпына келтіру жұмыстары 2014 жылы басталып, 2023 жылы аяқталды.

    Ұлықпанның ұлағаты

    0

    Ұлықпан Сыдықов республикамыздың жоғары техникалық білім жүйесінің заман талабына сай өркендеуіне білімпаздығымен, іскерлігімен, ізденімпаздығымен және шебер ұйымдастырушылық қабілетімен үздіксіз қомақты үлес қосып келе жатқан азамат.

    Ол 1965 жылы Семей облысы Мақаншы ауданындағы С.Сейфуллин атындағы қазақ орта мектебін Алтын медальмен тамамдаған соң Қазақ политехникалық институтының Автоматика және есептеу техникасы факультетіне оқуға түсті.

    Оқушы күнінде неше мәрте математика және физика пәндерінен өткізілген Республикалық, Батыс Сібір және Қазақстан аймақтық олимпиадаларға қатысып, жүлделі орындарға ие болғандығы оның заман ағымын ілгері бастаған жаңа инженерлік мамандықты қалауына себеп болған еді. Үздік оқыды, 3 курстан бастап өз мамандығы бойынша шаруашылық келісім-шарт негізіндегі студенттік ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысып, нәтижелерін дипломдық жобасына пайдаланды. Қоғам өміріне де белсене араласты. Аты әлемге әйгілі «Дос-Мұқасан» вокальды-аспапты ансамблінің іргетасын қалаушыларының қатарында болды. Сол кезеңде республикамыздың әдеби-мәдени қауымын елең еткізген «Бәйшешек» әдебиет бірлестігін құрып, жетекшілік жасады.

    Студенттік өмір жылдарында Ұ.Сыдықов қоғамдық ғылымдарға деген қабілетімен көзге түсті. 1970 жылы институтты үздік бітірген соң философия саласы бойынша аспирантураға түсті. Диссертация қорғаған мезгілден бастап, күні бүгінге дейін өзі түлеп ұшқан білім ордасында шығармашылық, ұйымдастырушылық, ұстаздық қызметпен белсенді әрі жемісті түрде шұғылданып келеді. Қатардағы оқытушыдан профессорға дейінгі жолдан өтті.

    29 жасында өзі білім алған Автоматика және есептеу техникасы факультетінің деканы болып сайланып, жаңа мамандықтардың Қазақстан топырағына толық ірге тебуіне, кафедралардың материалдық-техникалық базасының нығаюына, бұл салалар бойынша ұлттық кадрлардың дәйекті дайындалуына күш-жігерін жұмсады. 1983 жылы Қазақ политехникалық институтының тәрбие ісі жөніндегі проректоры болып тағайындалды.

    1988 жылы республикада тұңғыш рет халықаралық байланыс істері бойынша проректор болып бекітілді. Институт қабырғасына Азия, Африка, Латын Америкасы елдерінен келген студенттердің тиянақты инженерлік білім алуына, қазақ халқының тарихымен, мәдениетімен терең танысуына, сондай-ақ, халықаралық байланыстың жүйелі арнаға түсуіне үлес қосты. Ол еліміздің өндіріс аймақтарына жиі-жиі сапар шегіп, кәсіпорындарда, институт филиалдарында ғылыми-практикалық конференциялар өткізіп, ұстаздар мен студенттерге ғылыми-әдістемелік көмектер көрсетіп тұрды.

    Іскерлігі, жоғары ұйымдастырушылық қабілеті, сыпайылығы, әділдігі арқасында көпшілік құрметіне бөленді.

    1993-2000 жылдары ең ірі кафедралардың бірі – қоғамдық пәндер кафедрасының меңгерушісі.

    2000 жылы Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетінде (ҚазҰТУ) жаңа құрылым – Жаратылыстану-гуманитарлық институтының құрылуына ұйытқы болып, осы институттың директоры және университеттің тәрбие ісі жөніндегі проректоры болып тағайындалды. Аталған институтқа ғұлама ғалым, университеттің алғашқы түлектерінің бірі, әйгілі фарабитанушы Ақжан Машановтың есімін беруге мұрындық болды.

    2001-2012 жылдары ҚазҰТУ-дың оқу-тәрбие ісі жөніндегі проректоры, 2013 жылдың қыркүйегіне дейін ректордың тәрбие және идеология мәселелері бойынша кеңесшісі, Әлеуметтік мониторинг ғылыми-практикалық орталығының директоры қоғамдық пәндер кафедрасының меңгерушісі, Университеттегі «НҰР ОТАН» («Аманат») бастауыш партия ұйымының төрағасы қызметтерін атқарды. 2021 жылдың наурыз айынан бері ректордың кеңесшісі, сондай-ақ университетке айрықша еңбек сіңірген айтулы ғалым-ұстаздарды қатарына алған «Ақсақалдар алқасы» құрылымының төрағасы міндетін абыроймен атқарып келеді.

    Осы қызметтерді атқару барысында тәрбие ісінің ұлттық мазмұнға ие болуына, оның ғылымилығы, үздіксіздігі мен жүйелілігі және оқу ісімен органикалық біртұтастығы қамтамасыз етілуіне, қазақ тілінің оқу-тәрбие үрдісіне енуіне мейлінше ат салысты. Кезінде университеттегі «Қазақ тілі қоғамын» құруға белсене қатысып, оның тең төрағасы, «РАС» газетінің негізін қалап, 8 жыл бойы бас редакторы болды.

    Ұ.Сыдықов ғылыми ізденістермен де үздіксіз жемісті шұғылданып келеді. Оның ғылыми еңбектері қоғамдағы әлеуметтік-рухани және техникалық жүйелердің өзара байланыстарын жан-жақты зерделеп қарастыруға бағыттала отырып, гуманитарлық ғылым саласын инженерлік ой-жүйе айшықтарымен шебер ұштастыруымен ерекшеленеді. 450-ден астам ғылыми, ғылыми-публицистикалық және оқу-әдістемелік еңбектердің, оның ішінде 11 монографияның, 20-дан астам оқулық пен оқу құралының авторы. Оның 10-шы рет қайта басылған Қазақстанда алғашқы рет мемлекеттік тілде жазылған «Философия» оқулығы (проф. Д.Кішібековпен бірге), «Саясаттану» оқулығы (1996, 2007, 2012 жылдары қайталап басылды), «Инженерлік еңбектің социологиясы» оқулығы (орыс тілінде – 2000 ж., қазақша 2003, 2007, 2013 жж.) ғылыми көпшілік пен оқушы қауымның ыстық ілтипатына ие болды. Сондай-ақ, оның «Техникалық жоғары оқу орны студенттері: социологиялық талдау» (орысша, қазақша, 2007 жыл). «Бүгінгі студент жастардың тыныс-тіршілігі мен әлеуметтік-рухани болмысына мониторинг жасау» (орыс тілінде, 2014 жыл), «Ұлттық рух және ақпараттық кеңістік» (2015 жыл), «Ұлт рухы асқақтаса екен деп…» (2018), «Қастерлі қарашаңырақ және тұғырлы тұлғалар» (2022) деп аталған ғылыми монографиялары және басқа да ғылыми-публицистикалық кітаптары ғылыми ортада және жоғары оқу орындарында үлкен қызығушылық тудырды.

    Ұ.Сыдықовтың Қазақстандағы студент жастар социологиясының осы заманғы мектебін қалыптастырғанын атап өткен жөн. Оның ғылыми жетекшілігімен 1 ғылым докторы және 5 ғылым кандидаты мен 6 магистры дайындалды.

    Ұ.Сыдықов 1984-1986 жылдары белгілі қоғам қайраткері журналист Сағат Әшімбаевпен бірлесіп Қазақ теледидарында «Жүректен қозғайық» деп аталатын хабарлар циклын жүргізді. Бұл хабар қазақ жастарының ұлттық сана сезімінің өсуіне үлкен ықпал жасағаны белгілі. Одан кейін ұзақ жылдар бойы профессор, марқұм Ахмет Ержановпен және өз ұстазы академик Досмұхамед Кішібековпен бірлікте «Республика өмірінің өзекті мәселелері» деген тақырыпта телехабарлар циклын жүргізіп келді. Қазір де Қазақ радиосы, Шалқар радиосы және ұлттық «Қазақстан», «Хабар» телеарналарынан берілетін хабарлардың тұрақты қатысушысы және кейіпкері.

    Ұ.Сыдықов Қазақстан мәдениеті мен өнеріне де өзіндік үлес қосып келе жатқан азамат. Елімізде «Қазақ эстрадасының аңызы» атағына ие болған санаулы адамның бірі. «Дос-Мұқасан» ансамблінің болмысын бейнелейтін бүкіл ел жастарының сүйіктісіне айналған қазақ эстрадасының алтын қорына енген «Той жыры», «Қуанышым менің», «Бойжеткен», «Әсем жұлдыз», «Ғашықпын» сияқты талай әндердің авторы. «Ару қыздар» әні 2000 жылы Республикалық «Жаңа ғасырға жаңа ән» байқауының дипломына ие болса, «Алау сезім» атты әні жастар арасында кең тарап, қол телефондарына қонып, жүректеріне ұялап кетті. Бірнеше кинофильмдерде шырқалды. Ал Досым Сүлеев, Мұрат және Данияр Құсайыновтармен бірлесіп жазған «Сәтбаев университеті» гимні бүгінгі күні барша студенттер мен ұстаздар зор ықыласпен, үлкен мақтаныш сезіммен орындайды десек артық болмас.

    Оның әріптестері мен шәкірттерінің бастамашылығымен «Қуанышым менің» деп аталатын жыр жинағы және «Алау сезім», «Той жыры», «Әсем жұлдыз» деген атпен СД альбомы (Ұ.Сыдықовтың өлеңдеріне жазылған әндер жинағы) жарыққа шыққан.

    Ұлықпан Сыдықовтың басшылығымен және туған інісі Қайранбақыттың тікелей қаржылық-ұйымдастырушылық еңбегімен Шығыс Қазақстан облысы Мақаншы ауылында Қазақ халқының мақтанышы, даңқты қолбасшы Қаракерей Қабанбай батырға орнатылған алып ескерткіш бүгінде ел игілігіне айналып отыр. Қазақтың классик жазушысы, халық жазушысы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Қабдеш Жұмаділов атындағы қоғамдық қордың төрағасы ретінде Тарбағатай тауының бауырында, өзі жерленген өңірде марқұмға ақ тастан үлкен күмбез тұрғызып, дүйім халыққа ас беріп, жазушының туғанына 85 жыл толуын кең көлемде атап өтуге мұрындық болды.

    Ұ.Сыдықов «Дос-Мұқасан» ансамблінің негізін қалаушылар мен мүшелерінің қатарында 1973 жылы Берлин қаласында өткен Бүкіл дүниежүзі жастары мен студенттерінің X фестивалінің лауреаты және Алтын медалінің иегері және 1974 жылы Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты атағына ие болды. Ол Қазақ ССР Жоғары Кеңесі Президиумының Құрмет грамотасымен (1984), «КСРО білім саласының үздігі» төсбелгісімен (1988), Қазақстан Республикасы Президентінің Алғыс хаттарымен (2001, 2004, 2005жж.), «ҚР білім саласының құрметті қызметкері» (2002ж), «ҚР мәдениет қайраткері» (2004ж), «ҚР ғылымына сіңірген еңбегі үшін» төсбелгілерімен, 7 мемлекеттік медальмен, ҚР кәсіподақтары федерациясының «Кәсіподақтарға сіңірген еңбегі үшін» Құрмет белгісімен (2016ж), «Ауған соғысы ардагерлері» қауымдастығының «Сауап» (2012ж) медалімен, А.Байтұрсынов атындағы медальмен марапатталған.

    Ұ.Сыдықовқа 2010 жылы «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» атағы берілді. 2011 жылы ҚР Ұлттық Жаратылыстану ғылымдары академиясының, 2015 жылы ҚР педагогика ғылымдары академиясының және Халықаралық ақпараттану академиясының академигі болып сайланды. Қазақстан Шығармашылық академиясының мүшесі, Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университетінің, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеттерінің және Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінің Құрметті профессоры, Шығыс Қазақстан облысы Үржар ауданы мен Мақаншы ауылының Құрметті азаматы.

    Соңғы жазбалар